Op 12 januari bracht gedeputeerde Wilma Dirken (portefeuille ruimte) een bezoek aan Landgoed De Vijverhoeve, waar ze niet alleen genoot van de gastvrijheid van eigenaren Emmy van Overdijk en Etienne Schoenmakers, maar ook kennismaakte met BPG Vereniging Landelijk Brabant. Tijdens het bezoek werden cruciale kwesties rond landgoederen besproken, waaronder de uitdagingen en knelpunten bij het creëren van nieuwe landgoederen.
José de Rooij, bestuurder van BPG, lichtte de complexiteit toe van het realiseren van een nieuw landgoed, waarbij BPG constateert dat overheden vaak worstelen met nieuwe initiatieven. De bepaling in rood-voor-groen regeling, die stelt dat de opbrengsten uit het rood volledig terug moeten vloeien naar het groen, blijkt één van de grootste struikelblokken te zijn, nu er geen sluitende exploitatie gemaakt kan worden, wat veelal weer een eis van de gemeenten is.
Etienne deelde het verhaal van De Vijverhoeve, een landgoed dat sinds 2002 in ontwikkeling is. Dit voorbeeld illustreert de uitdagingen die initiatiefnemers gedurende ruim 20 jaar kunnen tegenkomen. Ook die ervaringen benadrukken de behoefte aan goed uitgewerkte landgoederenregelingen.
Het werkbezoek werd afgesloten met een wandeling gevolgd door een lunch. De gedeputeerde heeft aangegeven dat het belangrijk is om zowel gemeenten als de provincie vroegtijdig te betrekken bij nieuwe initiatieven. Gedeputeerde Dirken gaf aan dat het besprokene stof tot nadenken geeft! BPG kijkt terug op een geslaagd bezoek!
Theorie én ondernemerschap kregen alle aandacht op 11 november, jl. Ruim 40 leden van BPG bezochten de Heische Hoeve te Loosbroek. Onze gastheer, Dennis Hurkmans gaf uitleg hoe hij van 60 ha eigen gerst unieke whisky stookt! De ontwikkelingen op het landgoed en het verhaal van Bus Whisky, het whiskymerk van De Heische Hoeve, werden toegelicht. Uniek om de whiskystokerij en ook de vaten te mogen zien.
Prof. dr. Jan van der Stoep, hoogleraar christelijke filosofie aan Wageningen Universiteit & Research, zorgde voor de diepgang. Vanuit een filosofische invalshoek vertelt hij ons over een hernieuwde bezinning op rentmeesterschap. Een interessant onderwerp, en ook zeer actueel gezien de uitdagingen op het Brabantse platteland op het gebied van water en bodem.
Het begrip rentmeesterschap heeft alles te maken met zorgzaam beheer van een bepaalde plaats. Wat samenhangt met het doorgeven aan de volgende generatie, in een gelijke of betere staat. Ter illustratie werden 5 elementen welke met rentmeesterschap verbonden zijn toegelicht:
Verbonden met de aarde. Hierbij spreekt ons de verwevenheid, het arcadische landschap, aan.
Trouw zijn op de plek. Je eigen tuin op orde hebben, denk aan regeneratieve landbouw.
Niet heersen maar dienen. Meer dan alleen de bodem, ook voor de mensen rond de tafel.
Intergenerationeel denken. Het nadenken over 7 generaties, het land is in bruikleen.
Verantwoordelijkheid afleggen. De dialoog aangaan en opnieuw uitproberen om tot vrucht te komen.
De voorzitter van BPG, Maurits van Bouwdijk, dankt beide sprekers. In onze achterban zijn daadwerkelijk families van 7 generaties verbonden aan een landgoed. Het verhaal was niet hoog over, het past bij onze praktijk. Vervolgens gaf de Bus Whisky borrel de nodige ontspanning.
Op zaterdag 11 november 2023 vindt de najaars-ALV van BPG Vereniging landelijk Brabant plaats. Leden, mede-leden en relaties zijn van harte uitgenodigd om aanwezig te zijn. Ditmaal zijn we te gast op De Heische Hoeve te Loosbroek (tussen Uden en Den Bosch) waar gastheer Dennis Hurkmans en gastvrouw Ezra Leeger (eigenaren van De Heische Hoeve) ons zullen ontvangen.
Programma:
13.00: Ontvangst
13.15-14.00: Huishoudelijk gedeelte van de ALV (uitsluitend voor leden)
14.00: start openbare gedeelte
14.00-14.30: Jan van der Stoep – ‘Hernieuwde bezinning op rentmeesterschap’
14.30-14.45: Dennis Hurkmans – ontwikkelingen De Heische Hoeve
14.45-15.30: Rondleiding Whiskystokerij
15.30-17.00: Borrel
Het bestuur van BPG is verheugd genodigden een interessant en afwisselend programma te mogen aanbieden. Na het huishoudelijk gedeelte zal prof. dr. Jan van der Stoep, hoogleraar christelijke filosofie aan Wageningen Universiteit & Research, een presentatie geven.
Vanuit een filosofische invalshoek gaat hij ons vertellen over een hernieuwde bezinning op rentmeesterschap. Een interessant onderwerp en ook zeer actueel gezien de uitdagingen op het Brabantse platteland op het gebied van water en bodem.
Na de lezing van de heer Van der Stoep, zal onze gastheer, Dennis Hurkmans, vertellen over de ontwikkelingen op De Heische Hoeve en zal hij ons meenemen in het verhaal van Bus Whisky, het whiskymerk van De Heische Hoeve.
Vervolgens gaan we een kijkje nemen in de whiskystokerij, die gevestigd is op De Heische Hoeve zelf. In de stokerij nemen we de proef op de som! We sluiten de bijeenkomst af met een netwerkborrel.
Leden, mede-leden en relaties kunnen zich voor de bijeenkomst aanmelden via info@landelijkbrabant.com.
Op 14 september 2023 vondt het jaarljikse evenement ‘Ontmoeting in het Groen’ plaats. Namens het samenwerkingsverband ‘Samen Sterk in Brabant’ (SSib) werd de afgelopen editie georganiseerd door Staatsbosbeheer. Verschillende afgevaardigden van BPG en landgoedeigenaren namen deel aan de bijeenkomst. De bijeenkomst vond plaats in het Leenderbos. De dag werd geopend door de voorzitter van de stuurgroep van Samen Sterk in Brabant en wethouder van gemeente Maashorst; Franko van Lankvelt. Hierna volgde een gesprek met de boswachter van het Leenderbos, Erik Schram en loco-burgemeester van gemeente Heeze-Leende Jan de Bruijn die meer toelichting gaven op de uniekheid van het Leenderbos. Dit gesprek liet zien hoe een goede samenwerking tussen uitvoerder en (twee) gemeenten resulteerde in een grote stap in toezicht en handhaving tegen wildcrossers, vernielingen en brandgevaar. De nieuwe gedeputeerde ‘veiligheid’, Wilma Dirken, onderstreepte in de nabeschouwing het belang van het werk van de natuurinspecteurs in het buitengebied. Het belang en het succes van SSiB werd goed duidelijk tijdens de dag.
BPG Vereniging landelijk Brabant is partner van SSiB. SSib verzorgt de toezicht en handhaving in het buitengebied. De natuurinspecteurs van SSiB zijn 24 uur per dag, 7 dagen per week beschikbaar in het buitengebied. Zij zien erop toe dat gebruikers het milieu niet te zwaar belasten en treden op bij overtredingen. Leden van BPG mogen gebruik maken van de dienst van de natuurinspecteurs van SSiB. Mistanden in het buitengebied kunnen gemeld worden via 0900-9965432. Voor meer informatie over SSiB, klik hier.
Het landgoed Gorp en Roovert tussen Tilburg en de Belgische grens is het grootste bosgebied in handen van een familie. Eigenaar Harrie van Puijenbroek koestert ‘zijn’ bos. “Ik weet nog dat mijn vader zei: ‘Gorp en Roovert is van ons.’ Dat ik vroeg: ‘Welk stuk dan?’ En mijn vader reageerde met: ‘Nee, het héle bos is van ons’.”
Brabant bestaat voor 74.641 hectare uit bos. De familie die het meeste bos bezit in Brabant, is de familie Van Puijenbroek uit Goirle, bekend van de textielfabriek. De familie heeft zo’n 830 hectare Brabants bos in handen. De 45-jarige Harrie snapte er als klein jongetje niets van. Want hoe kun je nou als familie eigenaar zijn van een bos?
In 2015 nam hij het beheer over van zijn vader. “Ik vind het hartstikke leuk. Ik heb de mooiste baan van Nederland. Daar ben ik van overtuigd. Er kan er maar één hier in het bos beheerder zijn en gelukkig ben ik dat. De rest van de familie had daar niet heel veel interesse in.”
“Het beheer van een landgoed is heel fijn, maar ook wel een verantwoordelijkheid. Als bosbeheerder neem je alleen maar beslissingen die invloed hebben op de lange termijn.” Zo heeft Harrie nu te maken met de beslissingen van zijn ooms, zijn vader en zijn groot- en overgrootvader. En zo is hij op zijn beurt weer bezig met de toekomst. “Dus alle beslissingen die ik nu neem, daar krijgen straks mijn kinderen en kleinkinderen mee te maken.”
FPG zet zich in om knelpunten, die leden ervaren bij het beheer van bos, zoveel mogelijk weg te nemen
Bovengenoemd artikel geeft een goede indruk van de belangrijke rol die particuliere eigenaren spelen bij het beheren van bos. FPG constateert dat Rijk en provincie deze belangrijke rol steeds beter onderkent. FPG is hier blij mee. Het belang hiervan blijkt ook uit de bossenstrategie: ‘’Particulieren, die een derde van onze bossen beheren, dekken veertig procent van de beheerskosten met houtopbrengsten. Dat aandeel is belangrijk voor het economisch langetermijnperspectief van bosbeheerders. Op de lange termijn kunnen de inkomsten uit de andere belangrijke inkomstenbronnen, zoals subsidies, sterk fluctueren. Houtproductie is dan een betrouwbare basis van inkomsten.’’ Dit sluit aan bij de ambitie vanuit rijksoverheid om ruwweg 37.000 extra hectare bos aan te leggen.
Volgens FPG zijn natuurwaarden, recreatieruimte, houtoogst en CO2-vastlegging belangrijke functies van bos. Het kan jaren duren voordat maximaal kan worden geprofiteerd van deze functies. Bomen doen er namelijk tientallen tot honderden jaren over om volwassen te worden. In de bossenstrategie is hier een passende hoofdambitie bij geformuleerd. Deze luidt: ‘we willen het bos met al zijn functies zo goed mogelijk doorgeven aan toekomstige generaties’. FPG onderschrijft deze ambitie volledig. Het beheren met het oog op toekomstige generaties is wat bij leden van FPG in het bloed zit. Het totale oppervlakte grond van alle FPG leden bedraagt zo’n 600.000 hectare. Dat de leden van de FPG zo’n oog hebben op toekomstige generaties blijkt ook uit bovengenoemd artikel. FPG zet zich in om knelpunten, die leden ervaren bij het beheer van bos, zoveel mogelijk weg te nemen. Te denken valt aan minder complexe regelgeving en een minder grote administratieve last. Belangrijke voorwaarden voor bosbeheerders zijn; het eigendomsrecht, zeggenschap over het beheer en het hebben van langdurige zekerheid. Hier zet FPG zich voor in.
Afgelopen zaterdag bracht de BPG Damesdag ons samen op Landgoed Taamven waar mevrouw Hemels -Theuws eigenaresse van is. We werden door Bernadette Hemels, dochter van de eigenaresse en sinds kort de beheerder van het landgoed, ontvangen bij de Taamvenhoeve ten zuiden van de Valkenswaard.
Na de ontvangst hebben we een prachtige wandeling gemaakt over het landgoed dat grenst aan het natuurgebied De Malpie. Afgelopen jaren zijn er grote werkzaamheden geweest om de vennen weer in hun oorspronkelijke staat terug te brengen. Bijzonder is dat één van de vennen basisch (één van de weinigen in Brabant) wat een zeer gevarieerde fauna en flora met zich mee brengt.
Na de wandeling werd er tijdens een workshop de vraag gesteld hoe de Taamvenhoeve, die 25 jaar lang een uitspanning / restaurant is geweest, weer ingezet kan worden en zo voor het landgoed inkomsten kan genereren. Dat bracht een levendige discussie ter weeg.
Al met al een inspirerende middag! Voorjaar 2024 organiseren we de volgende damesdag.
